Manga - Một công cụ mạnh mẽ trong việc học tiếng Nhật

Nhiều độc giả đã khám phá thêm nhiều về Nhật Bản và bị lôi cuốn vì sự hấp dẫn của nó qua manga, anime

Từ manga, chúng ta quan tâm và bắt đầu học tiếng Nhật

Việc manga và anime tạo ra một trào lưu tại các nước Âu Mỹ, đặc biệt là tại Pháp và Mỹ, Đức, Ý hoặc Tây Ban Nha là một sự thật quanh ta. Chẳng hạn như, khi nhìn con số phát hành các loại truyện tranh của Nhật, chỉ trong vòng 6 năm kể từ 2001 đến 2006, con số này đã tăng lên gấp 5 lần (từ 258 đầu truyện đến 1418 đầu truyện) và hiện tại chiếm 44.8% trong tổng số phát hành các loại truyện tranh tại nước này. Tại Tây Ban Nha vào cùng thời kỳ thì con số này đã nhảy lên gấp 6 lần (từ 106 quyển đến 631 đầu truyện). Hiện tại, manga đã đạt 39% tổng số phát hành các loại sách tranh truyện trong nước.

Với trào lưu manga và anime tại Âu Mỹ như thế, ngoài việc mang đến những hiệu quả về kinh tế cho giới xuất bản, nó còn mang nhiều lợi ích chưa từng có từ trước tới nay. Trào lưu này cũng còn mang những cái tên "cách giết thì giờ ít tốn kém" hoặc "một phần của văn hóa phụ", nhưng đối với người Nhật, sức hấp dẫn của những tác phẩm được sáng tác dành cho người Nhật đã dẫn tới hiện tượng kỳ lạ tại các xã hội Âu Mỹ, đây là điều không thể phủ nhận được. Với những ảnh hưởng trực tiếp từ manga, số người quan tâm muốn học hỏi thêm về văn hóa Nhật Bản đã nhiều hơn, hoặc đã có không ít người quyết tâm học tiếng Nhật.

Do cơn sốt học tiếng Nhật mà chất lượng giáo dục giảm sút

Theo dữ kiện từ một bản báo cáo có tên "Hiện trạng việc giáo dục tiếng Nhật tại nước ngoài" của Japan Foundation công bố thì từ năm 1998 đến 2003, số người học tiếng Nhật tại các nước Tây Âu tăng 25%. Tuy nhiên theo những dữ kiện mới nhất vào thời điểm năm 2003 thì cơn sốt manga chỉ mới nằm trong giai đoạn đầu tiên. Bởi vậy, chắc chắn mọi người sẽ ngạc nhiên về con số trong những bản báo cáo sau. Phong trào học tiếng Nhật được thể hiện về con số trong những người muốn dự kỳ thi năng lực tiếng Nhật. Trong khoảng từ năm 2003 đến 2006, số người dự kỳ thi năng lực tiếng Nhật tại Hòa Kỳ đã tăng 70% và tại Tây Ban Nha đã tăng lên 100%. Về vấn đề này thì rõ ràng là ảnh hưởng của manga, tranh hoạt họa, nền văn hóa đại chúng Nhật Bản (âm nhạc, thời trang, đồ chơi...) ít nhiều có liên quan đến cơn sốt học tiếng Nhật đang nở rộ tại Âu Mỹ gần đây. Dù mới chỉ là số ít, nhưng cũng có những người muốn học tiếng Nhật để học manga và xem phim hoạt hình, cũng có người giống như tác giả, nhờ manga và anime đã khám phá thêm nhiều về Nhật Bản và bị lôi cuốn vì sự hấp dẫn của nó.

Cùng với việc học tập, những người yêu thích Nhật Bản sẽ quan tâm sâu hơn đến văn hóa cũng như ngôn ngữ Nhật Bản, những thứ không liên quan gì đến văn hóa đại chúng hiện đại. Một điều rất may mắn là những thiên kiến đối với nền văn hóa đại chúng Nhật Bản sẽ từ từ giảm bớt nhờ cái nhìn mang tính lạc quan hơn.

Chính phủ Nhật cũng đã nhận thấy tầm quan trong của sức mạnh "soft power" sinh ra từ việc văn hóa đại chúng phổ biến ở nước ngoài và được người nước ngoài yêu thích. Tuy nhiên song song với việc gia tăng số người học tiếng Nhật cũng phát sinh ra một số vấn đề. Đầu tiên là về số lượng phòng học. Phòng học
càng đông học sinh thì chất lượng giáo dục sẽ càng thấp. Cộng thêm một vấn đề nữa là thiếu thầy giáo đủ khả năng giảng dạy, số thầy dạy tiếng Nhật tại cách thành phố nhỏ và trung bình là con số 0, hoặc rất nghèo nàn. Đây đều là những vấn đề liên quan đến động lực của học sinh.

Phần II:
việc đưa manga và anime vào lớp học có thể duy trì được động lực thúc đẩy học sinh sử dụng manga và anime như một công cụ học tập

Hơn một nửa học sinh học tiếng Nhật bắt nguồn từ việc quan tâm đến nền văn hóa đại chúng Nhật Bản đều có ước mơ. Hầu hết họ đều là những người trẻ, hiệt tình và đầy ham muốn học hỏi. Tuy nhiên, tiếng Nhật đối với người phương Tây là thứ ngôn ngữ không đơn giản, chẳng hạn như chữ Hán là một bức tường chướng ngại đáng sợ. Vì thế, trong trường hợp cả thầy giáo lẫn phương pháp học tập không thể giúp họ vượt qua bức tường đó thì động lực học tiếng Nhật của những học sinh này sẽ trở thành hình thức "rửa tội" vất vả chỉ trong mấy tháng đầu. Điều này khiến cho sức tập trung giảm và nhiều học sinh cuối cùng đã phải bỏ dở việc học tiếng Nhật.

Tuy nhiên những thầy giáo tiếng Nhật phải công nhận rằng mình may mắn khi có được công cụ học tập mà các thầy giáo dạy ngôn ngữ khác mong muốn. Đó là sức mạnh mà văn hóa đại chúng đem lại. Có thể nói rằng việc đưa manga và anime vào lớp học có thể duy trì được động lực thúc đẩy học sinh, là một phương pháp tốt giúp ích rất nhiều cho việc học tiếng Nhật của các em. Nó sẽ giúp các em tập trung và giảm thiểu trường hợp bỏ dở nửa chừng việc học tiếng Nhật.Đưa manga và anime vào lớp học còn giúp cho các em dễ dàng hiểu và nghe tiếng Nhật. Không chỉ thế, nhờ những hình thức sinh động của mình mà 2 loại
hình này còn giúp ta phân tích ngữ pháp, nhớ từ vựng và Hán tự.

Đương nhiên là các thầy giáo cũng phải tìm kiếm những nội dung của anime và manga phù hợp với trình độ của học sinh, rồi lựa chọn cẩn thận các hình ảnh và đoạn phim cần phân tích. Phần luyện tập thêm này được đưa vào giáo trình học, cho dù thế nào đi nữa thì cũng không làm thay đổi phương pháp và định hướng dạy mà giáo viên dã lựa chọn, mà còn cống
hiến rất nhiềucho việc duy trì cũng như nâng cao khả năng tập trung, động lực học tập của học sinh.Khai thác và nghiên cứu manga như một công cụ học tập

Việc sử dụng manga như một công cụ học tiếng Nhật đang được chú ý đặc biệt tại các quốc gia Âu Mỹ. Manga được nhìn nhận như một công cụ có sức hấp dẫn trên thị trường tranh truyện và khiến cho thị trường sách học tiếng Nhật sử dụng nó trở nên thu hút đối với các bạn trẻ muốn học tiếng Nhật. Trong đó phải kể đến một tác phẩm rất được yêu thích là "Học tiếng Nhật bằng manga". Tác phẩm này được phát hành vào năm 2001 tại Tây Ban Nha, nó là một bộ sách gồm 2 cuốn sách giáo khoa và 2 cuốn bài tập đã được dịch sang 6 thứ tiếng.

"Học tiếng Nhật bằng manga" là phương pháp tự học dành cho các bạn trẻ và những người quan tâm đến tiếng Nhật nhưng lại không dự tính theo học tại các trường chính quy hoặc vì hoàn cảnh kinh tế không cho phép hay ở nơi cư ngụ không có trường và giáo viên dạy tiếng Nhật. Đối với những đối tượng này thì có vẻ như đây là bộ sách nhập môn tiếng Nhật thích hợp nhất.Quyển thứ nhất khái quát về tiếng Nhật một cách dễ hiểu. Đầu tiên là phần tóm
tắt giới thiệu tiếng Nhật, nếu bạn cảm thấy thích thú thì sẽ thấy việc học tiếng Nhật là một việc không khó lắm. Cũng như khi nói đến món ăn thì trước hết bao giờ cũng là món khai vị. So với quyển 1 thì quyển 2 nhiều nội dung hơn, dành cho những người muốn học sâu hơn nữa về tiếng Nhật. Trong quyển bài tập có thêm những phần bổ túc giúp người học hiểu
kỹ hơn, rõ hơn những kiến thức đã học.

Về cơ bản, kết cấu của 2 quyển giáo khoa đều như nhau. Các cú pháp, đề tài, từ vựng được giải thích rõ ràng. Kế đến là một số trang dùng manga làm ví dụ. Thông thường họ sẽ trích những ô thoại manga từ trong một tác phẩm nào đó ra và giải thích những vấn đề liên quan đến cú pháp, khái niệm đã học. Trong quyển bài tập, ngoài các câu hỏi thông thường còn có thêm các mẩu manga ngắn để phục vụ mục đích luyện tập. Nhờ đó mà học sinh nhận thấy
mình đang học tiếng Nhật một cách rất thực tế, hơn nữa chính điều này giúp duy trì và thúc đẩy động lực học tập của học sinh.Tuy nhiên hiệu quả của bộ sách "Học tiếng Nhật bằng manga" mới chỉ là phần nổi của tảng băng trôi. Đối với việc đưa manga và anime vào lớp học, chúng ta cần nghiên cứu để tìm ra những hình thức và ý tưởng mới, sao cho mọi người thấy được khả năng tiềm ẩn đáng kinh ngạc của chúng. Tới đây, rất nhiều tổ chức giáo dục sẽ triển khai xây dựng chiến lược mới cho việc học tiếng Nhật để tất cả mọi người từ giáo viên đến học trò đều được hưởng lợi.